System dozoru elektronicznego

Dozór elektroniczny, czyli tzw. „bransoleta”. Zastanawiasz się, kiedy ją się zakłada i czym ona tak właściwie jest? Karą, środkiem karnym, a może czymś zupełnie innym? Z tego artykułu dowiesz się więcej na temat wspomnianej „bransolety” i znajdziesz w nim odpowiedź na następujące zagadnienia:

Spis treści:

1. Czym jest dozór elektroniczny?
2. Zalety systemu dozoru elektronicznego.
3. Środki techniczne do wykonywania dozoru elektronicznego.
4. Jakie warunki należy spełnić, aby odbywać karę pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego?
5. Wniosek o o wyrażenie zgody na wykonanie kary w systemie dozoru elektronicznego.
6. Warunkowe przedterminowe zwolnienie a system dozoru elektronicznego .
7. Obowiązki skazanego w systemie dozoru elektronicznego.

Czym jest dozór elektroniczny?

W myśl art. 43b § 1 kodeksu karnego wykonawczego (dalej: „KKW”) dozór elektroniczny (potocznie nazywany „bransoletą”, „opaską na nogę”, „aresztem domowym”) to kontrola zachowania skazanego przy użyciu środków technicznych. Natomiast systemem dozoru elektronicznego (SDE) nazywa się ogół metod postępowania i środków technicznych służących do wykonywania dozoru elektronicznego. W systemie dozoru elektronicznego można kontrolować:

• przebywanie przez skazanego w określonych dniach tygodnia i godzinach we wskazanym przez sąd albo komisję penitencjarną miejscu (dozór stacjonarny);
• bieżące miejsce pobytu skazanego, niezależnie od tego, gdzie skazany przebywa (dozór mobilny);
• zachowywanie przez skazanego określonej minimalnej odległości od osoby wskazanej przez sąd (dozór zbliżeniowy).

Karę pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego wykonuje się jako dozór stacjonarny. Natomiast środki karne i zabezpieczające realizuje się w ramach dozoru zbliżeniowego lub mobilnego.

Zalety systemu dozoru elektronicznego (SDE).

Niewątpliwie dużymi zaletami odbywania kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego są brak izolacji więziennej i możliwość przebywania ze swoją rodziną. Więzienie, jako miejsce o charakterze wymuszonej izolacji, wytwarza specyficzne środowisko społeczne, które uniemożliwia zaspokojenie wielu podstawowych potrzeb i naraża osoby skazane za przestępstwa o niskiej szkodliwości społecznej na negatywny wpływ innych osadzonych. Natomiast przebywanie w domu w otoczeniu bliskich wpływa pozytywnie na proces resocjalizacji, motywując skazanego do postępowania zgodnie z przepisami prawa i normami społecznymi. Poza tym skazany odbywający karę pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego za zgodą Sądu może wychodzić z domu, podjąć pracę zarobkową i kontynuować swoją edukację.

Środki techniczne do wykonywania dozoru elektronicznego.

Prawodawca w art. 43f § 1 pkt 1-4 KKW środkami technicznymi określa: centralę monitorowania, system teleinformatyczny, nadajniki i rejestratory stacjonarne i przenośne. Choć sam kodeks karny wykonawczy nie podaje definicji legalnych tych pojęć, to w § 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z 26.05.2015 r. można przeczytać, że:
a) centrala monitorowania to centrum komputerowe wyposażone w narzędzia do przetwarzania danych osobowych do rejestrowania, gromadzenia, odtwarzania, przechowywania, zabezpieczania i przekazywania uprawnionym organom danych;
b) nadajnikiem jest urządzenie radiowe zakładane skazanemu na rękę lub nogę, wysyłające komunikaty odbierane przez rejestrator stacjonarny i przenośny;
c) nadajnik z funkcją lokalizacji GPS to nadajnik zakładany skazanemu wyłącznie nad kostką nogi, umożliwiający określenie przybliżonej lokalizacji;
d) rejestratorem stacjonarnym nazywa się urządzenie radiowe rejestrujące komunikaty wysyłane przez nadajnik pozostający w zasięgu monitorowania i przekazujące je do centrali monitorowania, instalowane na stałe w miejscu stałego pobytu skazanego lub w innym wyznaczonym miejscu, a także umożliwiające komunikację telefoniczną z centralą monitorowania oraz z numerem alarmowym 112;
e) rejestratorem przenośnym jest urządzenie zawierające odbiornik radiowy, rejestrujące komunikaty wysyłane przez nadajnik pozostający w zasięgu monitorowania, przechowujące uzyskane informacje o przestrzeganiu nałożonego przez sąd obowiązku zakazu zbliżania się do określonej osoby, wyposażone w interfejs, pozwalające na przekazanie tych informacji do centrali monitorowania, wykorzystywane do identyfikowania aktualnego miejsca pobytu osoby objętej systemem dozoru elektronicznego.

Systemem teleinformatycznym w myśl art. 43f § 1 pkt 2 jest system komunikacyjno-monitorujący, za pomocą którego podmiot prowadzący centralę monitorowania, podmiot dozorujący, sądy, sądowi kuratorzy zawodowi i inne uprawnione podmioty przetwarzają informacje związane z organizowaniem i kontrolowaniem wykonywania kar w systemie dozoru elektronicznego.

Jakie warunki należy spełnić, aby odbywać karę pozbawienie wolności w systemie dozoru elektronicznego (SDE)?

Zgodnie z art. 43la KKW sąd penitencjarny może zezwolić skazanemu odbywać karę pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego, jeżeli łącznie zostaną spełnione następujące warunki:

• odbywanie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego jest wystarczające dla osiągnięcia celów kary;
• wobec skazanego orzeczono karę pozbawienia wolności nieprzekraczającą 1,5 roku albo wobec skazanego orzeczono karę pozbawienia wolności w wymiarze niższym niż 3 lata i zostało mu do odbycia nie więcej niż 6 miesięcy kary w zakładzie karnym;
• skazany nie był skazany na ww. karę w warunkach recydywy, multirecydywy albo w warunkach art. 65 kodeku karnego;
• skazany posiada określone miejsce stałego pobytu;
• osoby pełnoletnie zamieszkujące wspólnie ze skazanym wyraziły pisemną zgodę (o której mowa w art. 43h § 3 KKW);
• skazany ma odpowiednie warunki techniczne do odbywania kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego (SDE).

Celami kary, o których mowa w pierwszym punkcie, są pożądane zjawiska społeczne, które mogą zostać osiągnięte przez poddanie sprawcy przestępstwa karze. Zalicza się do nich: cel sprawiedliwościowy (sprawiedliwy „odwet” za popełnienie przestępstwa), prewencję szczególną (resocjalizacja i wychowanie skazanego, przeciwdziałanie jego powrotowi do przestępstwa), prewencję ogólną (zapobieganie temu, aby inne osoby popełniły przestępstwa) oraz cel kompensacyjny (kara ma prowadzić do naprawienia szkody, jaką skazany wyrządził przestępstwem i do zadośćuczynienia pokrzywdzonemu).

Sąd może udzielić zgody na odbywanie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego skazanemu, który nie rozpoczął wykonywania kary w zakładzie karnym, jeżeli względy bezpieczeństwa i stopień demoralizacji, a także inne szczególne okoliczności nie przemawiają za potrzebą osadzenia skazanego w zakładzie karnym oraz skazanemu, który rozpoczął już odbywanie kary w zakładzie karnym, jeżeli za udzieleniem zezwolenia przemawiają dotychczasowa postawa i zachowanie skazanego.

Wniosek o wyrażenie zgody na wykonanie kary w systemie dozoru elektronicznego

Aby sąd penitencjarny mógł udzielić zezwolenia na odbywanie kary pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego, najpierw musi zostać złożony w tej sprawie wniosek. Może go złożyć sam skazany, jego obrońca, prokurator, sądowy kurator zawodowy lub dyrektor zakładu karnego. Adwokat Klaudia Rupniak – adwokat Poznań karnista doskonale znając specyfikę karnego prawa wykonawczego, z pełnym profesjonalizmem formułuje wnioski o zezwolenie na odbywanie kary w systemie dozoru elektronicznego (SDE).

Warunkowe przedterminowe zwolnienie a system dozoru elektronicznego (SDE)

Skazany odbywający karę pozbawienia wolności w systemie dozoru elektronicznego może skorzystać z instytucji warunkowego przedterminowego zwolnienia po odbyciu co najmniej połowy kary. Sąd udziela takiego zezwolenia na wniosek, po postawieniu pozytywnej prognozy kryminologiczno-społecznej, biorąc pod uwagę postawę, właściwości i warunki osobiste skazanego, okoliczności popełnienia przestępstwa oraz zachowanie po jego popełnieniu i w czasie odbywania kary. Wniosek o warunkowe przedterminowe zwolnienie z reszty kary może złożyć skazany, prokurator, dyrektor zakładu karnego, sądowy kurator zawodowy i oczywiście obrońca.
Skazany musi jednak pamiętać o odpowiednim zachowaniu się również po uzyskaniu zgody sądu penitencjarnego, w szczególności o przestrzeganiu porządku prawnego. Warunkowe przedterminowe zwolnienie jest środkiem probacyjnym, a więc środkiem umożliwiającym poddanie skazanego próbie i w przypadku jego niewłaściwego zachowania, może być odwołane przez sąd.

Więcej o warunkowym przedterminowym zwolnieniu w poniższym wpisie:

Warunkowe przedterminowe zwolnienie

Obowiązki skazanego w systemie dozoru elektronicznego.

Skazany wykonujący karę w systemie dozoru elektronicznego (SDE) ma obowiązek:

• nieprzerwanie nosić nadajnik;
• dbać o powierzone mu środki techniczne (chronić je przed utratą, zniszczeniem lub uszkodzeniem);
• udostępniać podmiotowi dozorującemu powierzone środki techniczne do kontroli, naprawy lub wymiany na każde żądanie tego podmiotu;
• udzielać sądowi lub kuratorowi wyjaśnień dotyczących przebiegu odbywania kary i wykonywania nałożonych obowiązków oraz stawiać się na wezwania sędziego i kuratora;
• pozostawać we wskazanym przez sąd albo komisję penitencjarną miejscu w wyznaczonym czasie;
• odbierać połączenia przychodzące do rejestratora stacjonarnego;
• umożliwiać kuratorowi wejście do mieszkania lub na nieruchomość, gdzie zainstalowano rejestrator;
• udzielać osobom upoważnionym, na ich żądanie, stosownych wyjaśnień.

Podsumowanie

System dozoru elektronicznego ma wiele zalet dla skazanego i jego rodziny. Jednak aby móc odbywać karę pozbawienia wolności w tym systemie, należy zmierzyć się z wieloma formalnościami. Warto w takiej sytuacji skorzystać z pomocy obrońcy, który udzieli profesjonalnych porad prawnych i zajmie się Twoją reprezentacją. Kancelaria Adwokacka Klaudii Rupniak – adwokat karny Poznań zajmuje się przygotowywaniem pism w sprawach karnych wykonawczych oraz w reprezentacją w całym postępowaniu wykonawczym, co obejmuje także udział w rozprawie. Adwokat Klaudia Rupniak – adwokat karnista Poznań świadczy pomoc prawną w sprawach karnych na obszarze całej Polski, a w szczególności woj. wielkopolskiego, lubuskiego, zachodnio-pomorskiego. Adwokat Klaudia Rupniak – karnista Poznań ma bogate doświadczenie w sprawach karnych, w tym sprawach karnych wykonawczych i służy profesjonalną pomocą.