W polskim systemie prawnym kara pozbawienia wolności jest jedną z najbardziej dotkliwych sankcji karnych. Niemniej jednak, ustawodawca przewidział możliwość odroczenia wykonania kary pozbawienia wolności w określonych przepisami przypadkach. Instytucja ta pozwala skazanemu na czasowe uniknięcie odbycia kary pozbawienia wolności. Odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności polega na czasowym wstrzymaniu jej wykonania. Skazany może – pod pewnymi warunkami – pozostać na wolności przez określony czas. Instytucja ta ma na celu m.in. ochronę życia, zdrowia, rodziny skazanego, a także zapewnienie racjonalnego wykonania kary w sposób humanitarny.
Orzeczono wobec Ciebie lub osoby Ci bliskiej karę pozbawienia wolności? Dowiedz się jak można odroczyć jej wykonanie. Skorzystaj z pomocy doświadczonego adwokata od spraw karnych Poznań – adwokat Klaudii Rupniak. Umów się na konsultację – tel. 667134202
Podstawa prawna wniosku o odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności
Odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności reguluje przede wszystkim Kodeks karny wykonawczy, a konkretnie przepisy art. 150–151 k.k.w. O odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności mogą wnioskować skazani na karę pozbawienia wolności bez warunkowego zawieszenia jej wykonania zanim kara zostanie wdrożona do wykonania.
Art. 150 k.k.w.
- 1. Wykonanie kary pozbawienia wolności w wypadku choroby psychicznej lub innej ciężkiej choroby uniemożliwiającej wykonywanie tej kary sąd odracza do czasu ustania przeszkody.
- 2. Za ciężką chorobę uznaje się taki stan skazanego, w którym umieszczenie go w zakładzie karnym może zagrażać życiu lub spowodować dla jego zdrowia poważne niebezpieczeństwo.
Art. 151 k.k.w.
- 1. Sąd może odroczyć wykonanie kary pozbawienia wolności na okres do roku, jeżeli natychmiastowe wykonanie kary pociągnęłoby dla skazanego lub jego rodziny zbyt ciężkie skutki. W stosunku do skazanej kobiety ciężarnej oraz osoby skazanej samotnie sprawującej opiekę nad dzieckiem sąd może odroczyć wykonanie kary na okres do 3 lat po urodzeniu dziecka.
- 2. Sąd może odroczyć wykonanie kary pozbawienia wolności w wymiarze do roku, jeżeli liczba osadzonych w zakładach karnych lub aresztach śledczych przekracza w skali kraju ogólną pojemność tych zakładów. Odroczenia nie udziela się skazanym, którzy dopuścili się przestępstwa z zastosowaniem przemocy lub groźby jej użycia, skazanym określonym w art. 64 § 1 lub 2, art. 64a lub art. 65 Kodeksu karnego, a także skazanym za przestępstwa określone w art. 197-203 Kodeksu karnego popełnione w związku z zaburzeniami preferencji seksualnych.
- 3. Odroczenie może być udzielone kilkakrotnie, jednak łączny okres odroczenia nie może przekroczyć okresów wskazanych w § 1; okres odroczenia biegnie od dnia wydania pierwszego postanowienia w tym przedmiocie.
- 4. Odraczając wykonanie kary pozbawienia wolności, sąd może zobowiązać skazanego do podjęcia starań o znalezienie pracy zarobkowej, zgłaszania się do wskazanej jednostki Policji w określonych odstępach czasu lub poddania się odpowiedniemu leczeniu lub rehabilitacji, oddziaływaniom terapeutycznym lub uczestnictwu w programach korekcyjno-edukacyjnych.
- 5. Wykonując orzeczenie o odroczeniu wykonania kary pozbawienia wolności w stosunku do skazanego, który został zobowiązany do wykonania obowiązków określonych w § 4, sąd stosuje odpowiednio art. 14 k.k.w.
Kiedy można wnioskować o odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności?
- Obligatoryjne odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności (art. 150 k.k.w.)
Sąd obowiązkowo odracza wykonanie kary, jeżeli:
- Skazany cierpi na chorobę psychiczną lub inną ciężką chorobę uniemożliwiającą wykonanie kary pozbawienia wolności;
- Wykonanie kary mogłoby zagrażać życiu lub zdrowiu skazanego, a leczenie w warunkach zakładu karnego nie byłoby wystarczające.
„Przesłanka zagrożenia życia lub zdrowia, o której mowa w art. 150 § 1 k.k.w., musi być realna i potwierdzona stosowną dokumentacją medyczną. Nie wystarczy ogólne twierdzenie skazanego o złym stanie zdrowia.” – Postanowienie SN z 6 czerwca 2007 r., V KK 136/07
- Fakultatywne odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności (art. 151 k.k.w.)
Sąd może odroczyć wykonanie kary, jeżeli:
- zachodzi ważna przyczyna, np. konieczność opieki nad chorym członkiem rodziny, ciąża, samotne wychowywanie dziecka,
- wykonanie kary spowodowałoby nadzwyczajnie ciężkie skutki dla skazanego lub jego bliskich,
- skazany potrzebuje czasu na uporządkowanie spraw osobistych lub zawodowych,
- zakłady karne są przepełnione, a kara orzeczona wobec skazanego nie przekracza 1 roku pozbawienia wolności;
„Ważne względy rodzinne mogą uzasadniać odroczenie wykonania kary, jednak skazany musi wykazać, że jego obecność w domu jest niezbędna do zapewnienia funkcjonowania rodziny i że nie ma realnej alternatywy.” – Postanowienie SN z 20 października 2010 r., IV KK 201/10
W przypadku rozpoczęcia wykonywania kary pozbawienia wolności, pozostaje możliwość ubiegania się o tzw. przerwę w karze. O przerwie w karze przeczytaj więcej w artykule dedykowanemu tej tematyce.
Jak złożyć wniosek o odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności?
Wniosek o odroczenie wykonania kary należy złożyć do sądu, który wydał wyrok skazujący w pierwszej instancji. Wniosek powinien zawierać:
- dane osobowe skazanego,
- informacje dot. wyroku oraz orzeczonej nim kary pozbawienia wolności, podlegającej wykonaniu
- uzasadnienie wraz z dokumentacją (np. zaświadczenie lekarskie, akt urodzenia dziecka, zaświadczenia o sytuacji rodzinnej),
- ewentualne wnioski dowodowe.
Wniosek o droczenie wykonania kary pozbawienia wolności podlega opłacie, która wynosi 80zł. Do wniosku należy dołączyć potwierdzenie uiszczenia opłaty, której można dokonać w kasie sądu lub przelewem na rachunek bankowy właściwego sądu.
Na jak długo można odroczyć wykonanie kary?
Zasadniczo odroczenie może być udzielone na okres do 1 roku. W wypadku jednak choroby psychicznej lub innej ciężkiej choroby uniemożliwiającej wykonywanie – do czasu ustania przeszkody.
W przypadku kobiet w ciąży lub osób samotnie wychowujących dziecko – sąd może odroczyć wykonanie kary pozbawienia wolności na okres do 3 lat po urodzeniu dziecka.
Podsumowanie
Odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności to ważne narzędzie w rękach sądu, które pozwala na bardziej elastyczne podejście do wykonywania kary. Dla skazanych i ich rodzin może być to szansa na przygotowanie się do odbycia kary lub poprawę trudnej sytuacji życiowej. Warto jednak pamiętać, że decyzja sądu jest uznaniowa i zawsze wymaga solidnego uzasadnienia oraz odpowiedniej dokumentacji. Na etapie przygotowania wniosku, jak i w postępowaniu o odroczenie wykonania kary pozbawienia wolności warto skorzystać z pomocy profesjonalnego obrońcy, który posiada doświadczenie w tego rodzaju sprawach.
